Den travle hverdag

Solen skinner og jeg mærker dens stråler, på min barre ben, jeg sidder inde på strøget omgivet af menneskemyldret og dens stress. Folk farer rundt fra det ene sted til det andet, den ene mere travl end den anden, uden en mening med livet, intet mål at stræbe efter, deres dage er talte, de er som robotter, der kører på repeat. De glemmer sig selv, hvem de er, hvad de lever for, hvorfor overhoved leve? Når deres liv intet formål har?! De følger strømmen, følge det alle de andre gør, de forbliver i deres trygge rammer, ingen der tør at tage ansvar for dem selv og deres handlinger, de er bange for konsekvenserne, de fylder deres hverdag op med en masse ubetydelige ting, en masse tidsfordriv, de fordriver tiden med ligegyldige ting, for at kedsomheden ikke vil ramme dem.
De er herre over deres eget liv, men træder ikke i karakter og skaber dem selv, som selvstændige individer et indholdsrigt og leveværdigt liv, men lader deres liv forblive denne gentagende cyklus. De må vågne op af deres drømme! Vågne op til virkeligheden! Vågne op og se hvad livet indeholder! Ingen andre end dem selv kan hjælpe dem.

En lille pige midt i menneske myldret råber om hjælp, hun græder og leder forvirret rundt efter hendes mor, men uden held… Hun sætter sig ned i frustration, magtesløsheden begynder at indtage hende, hun er helt alene i blandt alle disse mennesker… Ingen hjælper hende... De har travl med sig selv, egoismen vokser, de bliver følelsesløse, ingen tør at tage det ansvar der ligger bag den opgave, at hjælpe den lille magtesløse pige.

Jeg trænger mig igennem mængden af mennesker, hen imod den lille pige, et split sekund kigger jeg den anden vej og da jeg kigger hen til den lille pige igen er hun væk.

Marglætisfuglar oman tóman

Eg havi ikki altíð verið tann, eg eri í dag - tað er víst; ei heldur eri eg tann sami í morgin, sum eg var í fyrradagin, og tann eg eri nú, beint nú, ja kanska er hann einans ein tvørskurður millum hesar báðar støðurnar, fortíð og framtíð; ein tvørskurður í so máta, at hvørgan av teimum er eg og tó, so havi eg verið báðar. Kanska tú ikki fylgir mær. Tað eg kenni á mær, at eg eri, er tað, eg í løtuni kenni á mær. Skilir tú? Einaferð hevði eg eina greiða mynd av tí, eg í mínum hugaheimi var, og hesa mynd bar eg fram í lívi mínum á allar gerðir mínar, soleiðis at tað skuldi vera øllum kunnugt, at hetta var eg. Síðani ta tíð havi eg ikki flutt meg ovurnógv í tíð, men eg havi ferðast støðurnar heim upp og niður leitandi eftir tí gátuføra ókenda, og tað er vorðið mær greitt, at mín farna støða, har eg við ágrýtni leitaði mær rætta leið gjøgnum lívið og var stoltur av hesum, var heilaspuni úr einum enda í annan. Nú hangi eg omanfyri tómanna dýpi, meðan mong ganga á botninum í fávitsku, fullkomiliga óvitandi um heimin, eg úr míni nýggju hædd eri førur at skoða, men hóast hæddin er øgilig, eri ei eg fallin í fátt, tí har er eitt ótal av hugtakandi og fangandi føgrum marglætisfuglum, ið halda mær á flogi. Úr hesi hædd sær eyga mítt alsamt longur og longur, og hvar eg so beri mína sjón, er tað eins og ein annar heimur, heilt øðrvísi enn alt annað, eg áður havi kent, og júst tá eg spentur fari hesum heimi ímóti, broytist hann fyri eygum mínum, og eri noyddur at venda mær burtur. Á hendan hátt flakki eg við alsamt vaksandi ferð ímóti teimum annaðhvørt opnandi ella lukkandi heimunum, sum, alt eftir hugi og grammleika mínum at røkka teimum, næstan argandi loyva mær innar fyri síðani at frástoyta meg. Undir hesi leitan, eg ótroyttiliga fremji, eri eg við tíðini farin at kenna ein tyngjandi mátt, sum dregur úr dýpinum, meðan fuglarnir, eg helt meg kunna líta á, vegna vantandi dirvi ella hæddarskrekk í størri og størri mun fara sínar egnu leiðir og flýggja. Teir megna ikki at fylgja míni ferð, hvørki so og so.

- HEDONIUS NIHIL

Starvssumsókn

  Góðan dagin. Eg søki her um eitt starv sum lærari. Eg eri ein 45 ára gamal maður úr Føroyum og havi áður arbeitt sum lærari, men helt pausu í 15 ár við at undirvísa.

Eg havi haft arbeiðsroyndir sum lærari í tvey ár. Eg fekk prógvið á læraraskúlanum í Tórshavn í 1995. Eg arbeitti bert í tvey ár áðrenn eg steggaði aftur at arbeiða sum lærari, til frama fyri at fara til meðinlandi Evropa at fjakka og liva av at selja mínar málningar. Ja, tað ljóðar kanska eitt sindur undarligt

Eg eri giftur við einari dejligari konu og eigi 5 børn. Vit hava verði saman leingi, men valdu at giftast í fjør. Børnini eru hóast alt øll míni. Eg plagdi bert at hugsa, at tað kanska ikki var so farligt, um man var giftur ella eið fyrr enn okkurt hendi í fjør, og eg insisteraði uppá at vit skuldu giftast. Eg og konan búgva hjá foreldrunum hjá henni úti á argjum, og  so skjótt sum eg fái arbeiðspláss so fara vit at flyta í egna íbúð.

 

Hóast at eg ikki eri limur í fólkakirkjuni, so merkir tað ikki at eg eri ateistur ella ein sum hatar kristindómin. Eg meldaði meg úr tá eg var 24, men tá var eg eisini ein sera sterkur kritikari av fólkakirkjuni. Eg havi verði ímóti tí, av tí at tað hevur verði atvoldin at alt ta ringa í menniskjum, men eg eri komin til tað støðið í lívinum har eg eri byrjaður at hava respekt fyri kristindómin. Ikki tí, at tað er logiskt ella nakað, men tað er ein partur av okkara mentan, líkasum aðrar mentannir hava hvør sín átrúna. Eg eri øðiliga klárur yvir at man ikki hevur loyvi til at indoktrinera næmingarnir við sínari egnu heimsfatan, tí tað kann føra við sær, at foreldur og annað tílikt missa álitið á skúlan, og ákæra hann fyri at ikki at halda seg til at vera undirvísandi.

Eg eri ein øðiliga sentralt sinnaður politiskur persónur. Eg gangi inn fyri alt tað vanliga; demokrati, talu og skrivi frælsi, e.t.c. og í frítiðini royni eg at sita og lesa lesarabrøvini í miðlunum, sum áminnig á at tað ikki eru øll sum eru so heldig at sleppa at siga sínar egnu meiningar.

Nakað heilt annað sum eg annars eisini kann finna uppá at gera í frítíðini er at spæla snooker. Tað er faktiskt ein heilt ótrúliga fasinerandi gentleman’s ítrottur. Eg plagdi at mála málningar fyrr. Tað var mítt ting, sum eg fekk dagarnir at ganga við, tá eg ikki var úti og royndi at selja teir, ella tá eg var úti saman við øllum vinmonnunum niðri í Evropa.

Eg vil gjarna fáa arbeiði aftur sum lærari, tí eg haldi at meiningin við lívinum er at vera eitt gott menniskja, og samstundis gera tað sum man hevur hug til. Næmingar hava nógv at siga fyri meg. Eg vil gjarna læra børn at rokna, lesa og at skriva, so at tey kunnu vera ein partur av samfelaginum, og vera við til at uppbyggjað heimin. Tað er tað góða sum eg trúgvi uppá og sum eg ikki vænti at nógv eru ósamd í mær um. Um tað er eitt ting eg hati í universinum, so er tað menniskju, ið ikki taka seg saman til at uppnáa sítt fulla potentiali.

Vinarliga

………….  Ja gita

Eg havi lisið allar umsóknirnar í gjøgnum, allar eru góðar, kvalifiseraðar og tit hava øll uppiborið at arbeiða her, men tað er bert ein av tykkum, ið verður settur í starv.

Avgerðin hevur verið torfør, og tað hevur tikið hart uppá meg, tí eg vildi ikki at tað skuldi enda soleiðis. Tað er súrt, tá ið man hevur 17 góðar umsóknir liggandi, og man noyðist at velja ein burturúr. Eg vil takka tykkum øllum fyri at hava sent umsóknir inn, og skuldi tað verið neyðugt, at sett nýggj fólk, ja, so veit eg hvar eg skal hyggja. Tað er sjálvdan at man situr við einum sovornari avgerð í hond, og bert sleppur at velja ein. Hevði tað verið so væl, at eg hevði kunna valt fleiri av tykkum. Trupulleikin er tann, at tit øll liggja jøvn, og tað er bert ein, ið skarar framúr, men tað koma vit til seinni. Eg nærmast hati meg sjálvan fyri at skula siga nei, við so nógv fólk. Tað er heilt ótrúligt, hvussu keðiligt tað er, at síggja so nógv fólk fáa eitt nei, sum aftursvar, men soleiðis er lívið. Man má velja, og eg hopi at eg velji rætt. Man skuldi trúð at hetta var eitt putslispæl, har prikkarnir ikki passa saman. Eitt talvspæl, har einki gongur. Eg royni og royni, men tað riggar ikki so væl.
 

Tá ið eg sjálvur søkti arbeiði her, hevði eg nógvar møguleikar, eg var eftirspurdur allasteðs, og eg mátti velja, so eg hugsaði, hvat dámar mær best? Hvar sleppi eg at gera tað, sum eg innarliga vil? Eg kundi velja í millum at vera fótbóltsviðmerkjari, ið er eitt av teimum tingunum, mær dámar best, ella eg kundi velja at arbeiða á einum keðiligum kontóri, at sita á mínari fløtu dagin langan, har eg fekk meira í løn. Hvussu ber tað til, at eg setti pening tíl síðu, og valdi at arbeiða sum fótbóltsviðmerkjari hugsa tit nokk. Tí tað dámdi mær mest, og eg fekk okkurt burturúr. Um man hyggur longur fram í tíðina, fari eg ikki at angra mítt val, tí eg sleppi at gera tað, ið eg dámi best. Eg fái minni í løn her, enn aðrasteðs, men tað er ikki so forferduliga nógv minni, so tað kemur nokk ikki at gera mun seinni.

Avgerðin eg tók, var sera hørð. Ikki minst tí eg skuldi velja ein, at arbeiða saman við mær, men eisini tí at eg skuldi velja ein millum so nógvar frálíkar umsóknir. Tíverri er tað álagt mær, at velja ein, og tað valið er eingin minni enn;

Eg sjálvur! Eg dugi ikki at síggja hvussu eg kann hava nakran undir mær, og tí valdi eg at siga nei takk, til tykkum øll, og seta meg sjálvan í starv. Eg klári illani at arbeiða við øðrum, og mær dámar best at hava skil á tingunum, uppá mín egna máta.

Eg fari at blíva við, at kommentera fótbóltsdystir sjálvur, og lurtarir dáma meg, so tað burdi nokk verið heilt O.K. Eg eri keddur av at noyðast at standa í vegin fyri, at tit øll fáa eitt arbeiði her, men mær dámar betri at arbeiða sjálvur.

Grøni maður

Knappliga síggi eg, at hylkið rundanum meg er skøvað. Djúpar skeinur eru komnar í tað, til báðar síður og eisini uppiyvuri og undir mær. Sum ein tunn breyðflís dettir tað sundur, mola fyri mola. Eg kenni meg bera, og knappliga seyrar luftin inn gjøgnum opini sum gass, og eg noyðist at anda og eg noyðist at liva og ikki bara eygleiða. Ljósið frá sólini uttan fyri hylkið er ørvísi. Hon vermir meg.

Komin út í luftina, undir sólina, omaná moldina og millum fjøldina. Tey ganga so skjótt, um ein tíma stendur sólin ikki longur har hon stóð áðrenn. Eg fái ikki fylgt við, vespur surra um nøsina á mær og eg hoyri onki fyri brumman í oyrunum og bilum ið flyta seg á gøtuni og geva mær ikki ans. Eg gangi yvir um vegin, uttan at vita, at tað er tann grøni maðurin hinumegin vegin, ið fortelur mær at eg skal ganga eftir teimum hvítu strikunum. Men eg trúgvi honum og eg gangi eftir teimum hvítu strikunum. Frá gongubreytini niður á sjálvan vegin, er longur niður enn eg hevði mett og eg snávi og detti útfyri ein bil og fari syngjandi fleiri metrar út í luftina. Bilurin koyrir víðari uttan steðg, men tann grøni maðurin lýsir enn. Eg veit ikki hvør hann er, men grøni maður lýsir fyri mær og eg trúgvi honum, tá hann sigur at eg skal ganga. So eg gangi, og bilar raka meg og koyra víðari, men eg gangi víðari. Tí hann lýsir enn grønt. 

Dagbók, 11.10.09

Munnu tey hava sæð teir løttu regndroparnar dansa í gøtuljósunum og mynstrini í lítla løkinum í rennuni, hvørs einasta mál er at halda á at renna? Og um tey hava, kunnu tey so nokta, at tey hava sál? Nógv meiri sál hevur regnið enn menniskjuni, sum sita innan fyri síni vindeygu uttan at síggja leikin eftir rútinum. 

Tað er heimurin, sum bløðir. Sum er hann um at spreingjast fyri at siga øllum, sum vilja lurta, frá sínum djúpu loynidómum. Kroystur og trýstur, so saftin rennur úr honum og undirdíkir okkum her á jørðini. Men eingin vil lurta, øll hava nóg mikið í sær sjálvum. Har koyrir ein bilur framvið hinumegin vegin, og uttan at vita tað sendir hann ein boga av hvítum vatni upp í luftina. Í eitt lítið sekund glógvar ein stórsligin ælabogi í vatninum, tá ið sólin speglar sær í hvørjum dropa. So er hann aftur horvin og eingin annar enn eg, heldur ikki fólkini í bilinum, fara nakrantíð at vita, at hetta nakrantíð er hent. 

Var tað Guð, sum vísti mær ein brotpart av tí vakra og mystiska, sum hann hevur ein fullan posa av í síni vinstru hond? Frø, eru tey, sum hann stundum ristir niður á jørðina til menniskjuni at sáða, men sum bara nøkur fá nakrantíð varnast. Vaksa frøini tá, Guð, ella rotna tey og hvørva, burturgloymd og forsømd? Ella fúka tey við vindinum upp aftur í tín leðurskinsposa, so tú aftur kanst stroya tey niður til okkum býttu, óvitandi menniskju, sum einki síggja og einki mál hava? Eg flenti at fólkunum hinumegin vegin, smáu klukkunum, við svørtum eygum, sum kagaðu út handan krígsskjøldrarnar. Eitt heilt menniskjalív við vakurleika og heimsins undurverkum, og menniskjuni stara niður í sítt egna asfalt. Men hví slapp eg at síggja hetta? Hvat var ætlanin, hvør var loynidómurin? Tað var eingin ætlan í tí yvirhøvur, var tað, Guð?

Arbeiðsumsókn

Garðurin

Tinghúsvegur

100 Tórshavn

Útlærdur skeinkjari søkir arbeiði, sum høvuðs skeinkjari í Garðinum:

Eg læs eina lýsing í Dimmu fyrradagin og sá at tit í Garðinum leitaðu eftir royndum skeinkjarum, ið kundu fáa eitt sindur av lívið aftur í aftur niðri á Tinghúsvegi. Eg visti beinanvegin, at eg var júst tann tit høvdu brúk fyri. Eg taki tingini, sum tey koma og tá eg datt á hesa lýsingina frá Garðinum helt eg, at tað ikki kundi vera av tilvild, at júst eg læs hesa grein og eg visti beinanvegin at lýsingin var beinleiðis meint til mín.

Eg eri lívsnjótari og vanligani brúki eg alt summarið at ferðast kring knøttin. Einasta grundin til at eg eri útlærdur skeinkjari er tann, at eg verið noyddur at vinna mær pening, so at eg kann fara út at ferðast.

Eg havi arbeitt í 10 ymiskum londum og havi bara fingið rós fyri mítt arbeiði. Eg spurdi stjóran hjá mær í úr Írsku Pubbini, í Englandi um hann kundi skriva eitt ummæli av mínum arbeiði áðrenn eg segði meg úr starvið. Tað vildi hann fegin og tað sær soleiðis út:

“He’s without doubt the best bartender we have ever had. He’s always happy and cheerful, which also reflects on the people in the bar, making them happier. He’s always available, if one of the other bartenders should get sick, he is always ready to step in and take their shift. He’s hardly ever serious and that’s exactly what a bar, or club needs. A bartender fully loaded with humour and bartending skills. – The Irish Pub. “

Mín vanligi liviháttur er tann, at eg arbeiði inntil eri um at drukna í peningi, síðani brúki eg peningin uppá ein einvegis ferðaseðil til eitthvørt stað. Ikki fyrr enn eg, eftir nakrar mánaðar síggi, at peningurin á kontoini er lítil og ongin, byrji eg at arbeiða aftur. Sjálvdan í sama landið, ella á sama stað, ið eg gjørdi frammanundan, tí eg vil uppliva so nógv sum eg kann ígjøgnum tey uml. 77 árini eg, sum føroyingur havi fingið at liva í.

Stórsta grundin til at eg vil arbeiða sum skeinkjari er tann, at eg ikki vil hava eitt arbeiði, har eg verið noyddur at taka støðu til ymiskt og tí mær dámar ikki at arbeiða á einum staðið, har eg eri noyddur at taka fólk í álvara. 

Eg gleði meg til at fáa eina persónsliga samrøðu, har eg kann greiða betri frá mínum evnum og hví júst eg eri tann rætti skeinkjarin til tykkum í Garðinum.

-Niðanfyri eru viðheftar nakrar myndir, ið eg haldi lýsa meg væl sum persón.

Finnur Hansen

Mýrisnípuvegur

100 Tórshavn

Einvegis ferð mín til helvitis

 - Um meining, tráan og tómleika

Eftir Hilmar Gossiin

"Eg havi eisni roynt tey meira villu, ja kanska svøku tingini, tikið orðatakið “carpe diem” í álvara og veruliga kastað meg út í lívið."

Ein vinmaður segði einaferð við meg, at tað veruliga lívið er at finna í smálutunum. At tað eru tey evarskalítlu tingini, ið vit ofta als ikki geva okkum far um, sum í veruleikanum hava alt at týða. Um eg eri samdur ella ikki, tað veit eg ikki, og tað ger í veruleikanum tað sama, hvat ið eg haldi. Men tað er týdningarmikið at greiða frá,  at tað er eitt annað, kanska vanligari sjónarmið, ið ikki leggur dent á smálutirnar, men heldur tey stóru skiftini í tilveruni – hendingarnar, ella ein kundi kanska rópt tað “tær køldu spannirnar við vatni”  ið veruliga hamskifta okkum, ein kundi sagt vekja okkum við kaldan dreym til eina nýggja tilveru, og læsa farnu tilveru okkara fasta í dreymaheiminum.


Eg havi uppliva  tílíkt skifti. Um tað var til tað betra, ja tað er synd at siga. Eg haldi besti mátin at lýsa broytingina, er við at siga, at tað kendist sum at vinna eitt silvurheiðursmerki. Ein ger sítt ítasta, ja alt tað ein er mentur, kemur langt, fremur í veruleikanum eitt megnaravrik... men ein kann ikki vinna eitt silvurmerki. Eitt silvurmerki er einans ein staðfesting av, at tú ikki vann gull. Ongin kemur glaður heim og sigur: “hygg mamma! Eg vann silvur!” Nei, heldur er ein skuffaður av sær sjálvum, og lovar sær sjálvum at gera tað betri næstu ferð.


Men hvat snúði hetta dramatiska skifti, hendan megnarbroytingin í mínum lívi seg so um? Jú, tað er als ikki lætt at greiða frá, serliga ikki á skrivt, men eg skal royna mítt besta at geva tær, ið lesur hetta, eitt innlit í, nei eina løtumynd av lívi mínum sum tað var tá, og sum tað er nú.


Eg haldi sjálvur, at eg eri ein toluliga vísur og eydnusamur maður. Eg eri útbúgvin stjórnmálafrøðingur, eg havi síðstu 15 árini starvast sum aðalráðgevi hjá ST-kommiserinum fyri mannarættindi, eitt í eygunum á nógvum sera gott starv. Um arbeiðslív og lív mítt generelt, kann ein siga, at eg altíð havi verið íðin og nærlagdur. Kanska heppin eisini. Eg eri giftur við eini óvanliga vakrari og fittari kvinnu, og saman eiga vit tveir vakrar og lívsfúsar synir. Eg havi altíð elska tað eg gjørdi, og eg havi altíð elska tey, ið eru rundan um meg. Men hóast eg hevði eitt gott starv, forvann nógvar pengar og í veruleikanum livdi dreymin, eg hevði sett mær fyri at realisera, tá ið eg byrjaði á universitetinum, so vantaði okkurt í tilveru míni.

Eg fann skjótt útav hvat bagdi.

Lat meg byrja við at siga, at eg sum ungur altíð var sera áhugaður í heimspeki. Mær hevur altíð dáma stak væl at hugsa um lív mítt og lívi og endamál tess generelt. Men at lærdómur altíð er lættur at bera er synd at siga. Heldur hinvegin haldi eg, at jú meiri ein veit, jú meiri ein fatar, tess nærri kemur ein samfelagsásetta sálarsjúkumarkinum.

Tess meiri eg hugsaði um lív mítt, tess tómari og innihaldsleysari gjørdist tað. Eg dugdi brádliga at síggja, at eg í veruleikanum var fangaður í einum kassa, ið samfelagið hevði smíðað og tveitt meg í. Í kassanum kundi eg so svimja runt í og njóta mína egnu fávitsku, átøkt einum akvariu-fiski. Einastaðni skrivar David Icke, at besti einaræðishátturin er at billa fólkið inn at tey eru fræls. Um ein situr í einum fongsli veit ein, at ein er fangaður. Ein sær rimarnar fyri vindeyguni og er noyddur at onkursvegna lívbjarga sær sálarliga í lítla klivanum. Men ein kann eisini sita í einum rimaleysum fongsli, eins og neyðar London-búgvarnir í 1984 hjá Orwell, ið sita í einum rimaleysum kliva, og halda seg vera frælsar. Tá er ein sanniliga fangaður.

Eg sá sjálvandi beinavegin, at eg noyddist úr hesum kassanum, eg noyddist at skapa mína egnu tilveru, smíðað mín egna litríka, rúmliga og altíð áhugaverda og fjølbroytta kassa. Eg varð noyddur at kasta meg út í lívið, sleppa undan samfelagsáløgdu rutinunum og høpisleysa vónloysinum, ið eyðkendi heimføðisligu, snævurkygdu og skilaleyst normativu samborgarar mínar – og meg við!

Men heldur enn at bróta úr keðiligu rútmuni, heldur enn at leggja lunnar undir eina nýggja, sunna og autentiska tilveru, har eg í sátt og semju við meg sjálvan, mínar lívsáskoðanir og mínar dreymar, kundi liva eitt veruligt lív, so tykist tað mær nú, sum at eg onkursvegna heldur staðfesti tómleikan í lívi mínum, fastlæsti eina kós, ið ein – sæð í bakspeglinum – ikki tykist gjørlig at sleppa undan, og hvørs endastøð er óunniliga ásannanin av, at lívið í roynd og veru er innialdsleyst fals. Ein ótrúliga hegnisliga fyriskipaður íspunnin sjónleikur, ið vit øll eru dømd at spæla við í.

Soleiðis sum eg síggi tað nú, so haldi eg at ein kann siga, at eg tveitti meg út í lívi... uttan at verða loftaður. Eg tveitti meg í veruleikanum útav einum hamara og knústi gamla, samfelagstrúgva og virkisfúsa Hilmar í túsund stykkir. Hann kundi ikki og kann ongantíð gerast aftur. Í eini roynd at veruliga liva lívið, kollvelti eg tilveru mína fullkomiliga. Eg segði starvi frá mær, greiddi konu míni og børnum mínum frá, at eg noyddist at fara á eina ferð at finna meg sjálvan, og at eg helst ikki fór at síggja tey aftur í rúma tíð. Og so fór eg.

Eg fjakkaði kring knøttin, vitjaði heimsins undur og monument um dagin, og vitjaði alskyns fjølbroyttar náttklubbar um kvøldarnar. Eg royndi at gloyma gamla lív mítt og hugsa meg fram til, hvat eg veruliga vildi við lívinum. Eg var sannførdur um at hetta at kasta seg út í lívið, og aktivt royna at finna fram tey ting, ið gera lívið vert at liva, var tað rætta at gera, og so við og við byrjaði eg eisini at elska hetta lívið. Gamli Hilmar vildi sagt, at eg livdi ábyrgdarleyst og oyddi lív mítt burtur, men eg tók tað als ikki nær. Gamli Hilmar var fangaður í einum samfelagsskaptum fonglsi, og hóast hann helt seg liva bæði gott og væl, so var hansara lív – sæð við mínum eygum – ein illusjón.

Eg helt á at liva á hendan hátt í eitt ár. Í eitt heilt ár livdi eg frá hondini í munnin: eg gjørdi og royndi nýggj ting, kanska serliga ting, ið eg metti kundu hjálpa mær at njóta lívið, og harvið liva lívið til fulnar. Eg royndi ymisk rúsevni, eg royndi at smugla og selja rúsevni – fyri at merkja rúsin ein fær av tí. Eg rann undan tarvum í gøtunum í Spaniu, eg royndi at selja meg sjálvan sum mannliga skøkju, og eg kann nevna eina rúgvu av øðrum, onkur vildi sagt, svøkum tingum. Eg gjørdi býttar og ábyrgdarleysar gerðir, ið ein vanligur samfelagsborgari, ið tekur ábyrgd av lívi sínum ikki ger. Men eg livdi lívið til fular... helt eg í hvussu so er. Tí at líka so skjótt sum hendan undarliga lívsførsla var byrja, noyddist hon at enda.

Eg havi ofta hugsa um hetta villa tíðarskeiðið í lívi mínum, sum eina viku, har ið eg einans fekk pitsa til døgurða. Hóast tey flestu halda at pitsa smakkar væl, summi siga pitsu verða sín yndisrætt, so ber tað als ikki til at liva av pitsa. Ein kann ikki eta pitsa til døgurða sjey dagar um vikuna, uttan at keðast av hesum, ja uttan til síðst at fáa andstygd fyri pitsa. Á tankaleysu ferð míni, sum í veruleikanum ikki hevði nakað ferðamál, misti eg meg sjálvan burtur, heldur enn at finna meg sjálvan, soleiðis sum eg hevði vóna, tá ið eg fór avstað. Tískil var tað eyðvitað, at eg mátti taka til aðrar møguleikar, skuldi eg ikki drukna í endaleysum tómleika og vónloysi, ið ikki sørt minti um støðuna, eg var í, tá ið eg av fyrstani tíð valdi at fara undir ferð mína.

Tíverri er hetta ein trupulleiki, eg framvegis tann dag í dag stríðist at fáa bilbugt við.

Tað er trupult hjá mær at greiða frá, hvussu eg havi tað í dag. Eg havi roynt nógv. Eg havi livað eitt sera gott og vanligt lív, havi havt eitt gott arbeiði og eina góða familju. Eg havi eisni roynt tey meira villu, ja kanska svøku tingini, tikið orðatakið “carpe diem” í álvara og veruliga kastað meg út í lívið. Men sum eg segði, so syndraðist borgarliga tilvera mín, tá ið eg valdi at hirða meg út í lívið á tann hátt sum eg gjørdi. Umdømi er alt í borgarliga samfelagnum, og hetta hevði eg, um nakað, knúst sundur við at taka tað avgerð, eg gjørdi.

Men eg kann eisini staðfesta, at lopið, royndin at finna veruliga lívið, heldur ikki virkaði eftir ætlan. Tà ið omanfyri sigi, at tað kendist sum at hirða seg útav einum hamara – uttan at verða loftaður, so sipi eg til ta sannroynd, at eg nú eri fangaður í einari hvørkistøðu av onkrum slag. Eg kann, sum staðfest omanfyri, ikki venda aftur til borgarliga lívið, men eg havi eisini ásannað, at lívsførslan hjá mær á ferð míni, leitan míni eftir veruliga lívinum, var lítið tespilig, og at tað er púra beint at siga, at royndin miseydnaðist fullkomiliga.

Hví tað endaði so sum tað gjørdi, kann eg sjálvandi einans koma við einum hugsaðun boðið uppá. Ongin okkara kann veruliga greiða, hví okkara lív háttaðust á tann hátt, tey nú einaferð gjørdu. Men eg havi eitt boð, um tað nú er eitt sera kontroversielt og syrgiligt eitt.

Um ein meingin er við lívinum, so áttu vit øll at kunna funnið hana. So mikið eiga vit at kunna semjast um. Eg havi tosa við fólk, ið ganga í kirkju, halda møti og bønarløtur, undirvísa børnum í bíbliusøgu hvønn sunnudag,  ja eru sera virkin innan trúarlívið. Hesi eru øll á einum málið um at Gud og Jesus geva teimum innihald í lívi. Meiningin við lívinum er at tæna Gudi og Jesusi, og tað gera tey so. Afturfyri bíðar teimum ævig sæla hinumegin deyðan.

Men um meiningin við lívinum er at trúgva uppá Gud, hví gera vit so ikki øll tað? Tað man helst vera at í einføldu orsøk, at meiningin við lívinum er ymisk frá einstaklingi til einstakling. Meiningin í mínum lívi og í tínum lívi er neyvan tær somu. Eg kanska velji at nýta alt lív mítt at fáast við fólbólt, meðan tú nýtir títt lív á politiska vígvøllinum. Hvørgin okkara livir eitt rættari lív, t.e. eitt lív við meiri meining í, enn hin. Hetta ljóðar jú sannførandi, men eg velji at siga sum so, at tá ið tað eru persónar í heiminum, sum ikki megna at finna meiningina við lívinum, so ber tað eisini til at siga, at tað eru persónar til í heiminum, ið ikki hava eina meining í sínum lívi. Og tá ið hesum møguleiki er við, tá sær fyrra próvførslan brádliga ikki líka sannførandi út. Tí at um tað eru persónar til í heiminum, sum hava meining og innihald í sínum lívi, og aðrir í ikki hava tað, hevur so nakar í veruleikanum meining og innihald í lívi sínum?

Ein vinmaður segði einaferð við meg, at tað veruliga lívið er at finna í smálutunum. At tað eru tey evarskalítlu tingini, ið vit ofta als ikki geva okkum far um, sum í veruleikanum hava alt at týða. Um eg eri samdur ella ikki, tað veit eg ikki, og tað ger í veruleikanum tað sama, hvat ið eg haldi. Men tað er týdningarmikið at greiða frá,  at tað er eitt annað, kanska vanligari sjónarmið, ið ikki leggur dent á smálutirnar, men heldur tey stóru skiftini í tilveruni – hendingarnar, ella ein kundi kanska rópt tað “tær køldu spannirnar við vatni”  ið veruliga hamskifta okkum, ein kundi sagt vekja okkum við kaldan dreym til eina nýggja tilveru, og læsa farnu tilveru okkara fasta í dreymaheiminum.

Skal nøkur niðurstøða gerast av øllum hesum er, so haldi at hon er rættiliga greið. Eg eri ein maður, ið hevur tveitt seg út í lívið, uttan at megna at finna farran av djypri meining og innihaldi í tí heila. At venda aftur til tilveruna áðrenn er ógjørligt, tí at hon er ikki verulig. Normativa borgarliga samfelagið er eitt fongsul, ið eg tíbetur eri sloppin úr. Men tað er synd at siga, at frælsi uttan fyri fongsulsmúranar er nógv frægari, og eg haldi at lesarin eftirhondini skilir væl, hví eg sera treyðugt vil góðtaka uppáhaldið, at eitt størri høpi er í tilveruni. Spýggjandi vamli av tankanum um tað fína borgarliga samfelagið gerst einans verri av at hugsa um veruleikan eg nú livi og virki í.

Mín niðurstøða er einføld: heimurin er ein høpisleysur staður, har ið vit øll er noydd at velja millum tað betra av tveimum óndum. Millum pest ella kolera. Ein syrgilig men sonn niðurstøða, ið eg sjálvur kann draga, eftir at hava verið báðu meðan hegni.

Vónandi hevur tí sum lesari lært nakað av tí, eg skrivað havi her. Men tað kann eisini í roynd og veru gera tað sama, tí at tá ið heimsins leikjtald verður drigið fyri, ljósini sløkt og pallurin tikin niður, sí, tá er sanniliga onki eftir, tí at heimurin er ikki og hevur ongatíð verið annað enn ein sjónleikur, ið vit øll eru dømd at spæla við í.

Kierkegaard og hansara tíð

Anders Fogh Jensen um Kierkegaard

Møllehave og Thielst um hugtakið angist

Vælkomin á bloggin

Hey tit øll!

Vælkomin til bloggin hjá heimspeki-flokkinum í heimspeki.
Høvundarnir á hesum blogginum eru allir næmingarnir (og lærarin, Dorthe Pedersen), sum ganga í flokkinum.
Í løtuni er evnið hjá okkum eksistentialisma - við serligum atliti til Søren Kierkegaard. Næsta ár eru 200 ár (5.mei 2013) liðin síðani, mæti danski heimspekingurin doyði, og tí havi eg (Dorthe) valt at varpa eitt serligt ljós á hann.